11 faktów o Dian Fossey - autorce bestsellera "Goryle we mgle".
Urodzona w San Francisco w 1932 roku Dian Fossey, pochodziła ze świata znacznie odległego od gęstej dżungli w Afryce Wschodniej. Słynna prymatolog odkryła to środowisko po trzydziestce spędzając ostatnie dziesięciolecia swojego życia na badaniu goryli zamieszkujących te tereny. Oto 11 faktów o autorce światowego bestsellera "Goryle we mgle".
11. Jej miłość do zwierząt zaczęła się od złotej rybki.
Chociaż Fossey stała się jedną z najsłynniejszych miłośniczek zwierząt, nie dorastała w domu przyjaznym zwierzętom. Jedynym, które mogła zatrzymać jako dziecko, była złota rybka. Kochała ją, ale kiedy zdechła, jej rodzice zabronili jej posiadania kolejnego zwierzęcia. Nawet chomik domowy podarowany jej przez kolegę z klasy nie miał wstępu do domu.
Młodej Diane nie wolno było trzymać zwierząt domowych w domu, a swoją pasję do zwierząt realizowała poprzez jeździectwo. Pierwszą lekcję jazdy konnej odbyła w wieku 6 lat. Zanim osiągnęła wiek nastoletni, była na wystarczająco zaawansowanym poziomie, aby zasłużyć na zaproszenie do grupy jeździeckiej w Lowell High School w San Francisco. Jej hobby przyniosło kilka nagród i skłoniło ją do kontynuowania nauki w hodowli zwierząt na University of California w Davis. Nawet po zmianie aspiracji zawodowych w stronę terapii zajęciowej, Fossey postanowiła przenieść się do Kentucky, aby być bliżej życia w gospodarstwie.
9. Wydała oszczędności życia na swoją pierwszą podróż do Afryki.
Dian Fossey miała 31 lat, kiedy po raz pierwszy stanęła na kontynencie, na którym ukończyła swoją najważniejszą pracę naukową. Zainspirowana podróżą przyjaciela do Afryki, zebrała oszczędności na życie (około 8000 USD), zaciągnęła trzyletnią pożyczkę bankową i zaplanowała siedmiotygodniową podróż przez pustynię Kenii, Tanzanii, Konga i Zimbabwe. W swoich przygodach spotkała Louisa Leakeya, antropologa słynącego ze sponsorowania wszechstronnej trójki pionierek prymatologi (tzw. "Aniołki Leakeya"), w skład których wchodziły Jane Goodall, Biruté Galdikas i ostatecznie Dian Fossey. Było to również w tym okresie, kiedy Fossey po raz pierwszy zobaczyła goryle na wolności. Poznała fotografów dzikich zwierząt Joan i Alana Roota i dołączyła do nich podczas wyprawy, aby sfotografować zwierzęta w górach kongijskich. Wakacje nie miały charakteru naukowego, ale jak później napisała: „Nasienie zostało zasadzone w mojej głowie, nawet jeśli nieświadomie, że pewnego dnia wrócę do Afryki, aby studiować życie goryli w górach”.
Leakey ponownie zobaczył się z Fossey w Stanach Zjednoczonych w 1966 roku. Antropolog spędził ostatnie kilka lat wspierając swoją byłą sekretarkę Jane Goodall w jej badaniach nad szympansami, a teraz poszukiwał kandydata do zrobienia dla goryli tego, co Goodall zrobiła dla szympansów. Po lepszym zapoznaniu się z Fossey, zdecydował, że jest właściwą kobietą do tej pracy. Zaproponował, aby zebrać fundusze na powrót do Afryki. Jednak zanim miałaby wyjechać, na wszelki wypadek musiałaby usunąć wyrostek robaczkowy. Nie przestraszyło jej to. Kiedy po sześciu tygodniach Leakey napisał, że operacja nie będzie konieczna, a on po prostu chciał się upewnić, że jest zaangażowana w sprawę, była już bez wyrostka robaczkowego.
7. Nagłe zakończenie jej pierwszej ekspedycji.
Fossey wróciła do Konga pod koniec 1966 roku, zaledwie kilka miesięcy przed wybuchem wojny domowej w i tak już niestabilnym regionie. Żołnierze rebelianci schwytali ją w obozie macierzystym w lipcu 1967 roku. Po spędzeniu dwóch tygodni w areszcie wojskowym, była w stanie wykupić swoją drogę ucieczki obietnicami gotówki i samochodem marki Land Rover. Fossey była gotowa wznowić swoje badania prawie natychmiast. Tym razem założyła obóz w Rwandzie, ignorując ostrzeżenia ambasady USA.
Przed rozpoczęciem badań Fossey, opinia publiczna postrzegała goryle jako zwierzęta podobne w temperamencie do King Konga. Szybko obaliła pogląd, że goryle są krwiożerczymi zwierzętami, które będą atakować ludzi, gdy tylko otrzymają taką szansę.
Aby przeniknąć do ich społeczeństwa, przyjęła ich zwyczaje. Chodzenie po kostkach (to forma czworonożnego chodzenia, w której palce przednich kończyn są trzymane w częściowo zgiętej pozycji pozwalającej masie ciała naciskać na ziemię przez kostki) i żucie selera pozwoliło jej zdobyć zaufanie małp. Dopóki utrzymywała niegroźną postawę i zawsze podkreślała swoją obecność, była bezpieczna wokół łagodnych olbrzymów. Dziś wiemy, że pomimo ich zastraszającej wielkości, goryle należą do najmniej agresywnych członków wielkiej rodziny małp.
5. Zapracowała sobie na unikalny przydomek nadany jej przez miejscowych.
Aby zdobyć reputację, Dian Fossey spędziła wystarczająco dużo czasu w swoim ośrodku badawczym w Rwandzie. Dla miejscowych była to Nyiramachabelli - nazwa pochodząca z języka suahili - która w przybliżeniu oznacza "kobietę, która mieszka sama na górze".
Wiele goryli, które badała Fossey, otrzymało imiona, takie jak Peanut, Rafiki i Wujek Bert. Fossey użyła innej metody, aby odróżnić swoich poddanych. Narysowała szkice ich nosów. Każdy goryl ma unikalny wzór zmarszczek wokół nosa, co ułatwia jego identyfikację. Odciski te są odpowiednikiem odcisków palców u ludzi, ale zamiast zbliżać się do nich, Fossey była w stanie udokumentować je z dużej odległości za pomocą lornetki i szkicownika.
3. Jeden z jej goryli żyje do dzisiaj.
Setki goryli było badane przez Dian Fossey. W 2017 r. żył jeszcze jeden osobnik z tej grupy. Poppy urodził się w grupie goryli w 1976 roku. Badaczka udokumentowała narodziny i dzieciństwo zwierzęcia w swoich czasopismach. Dziś, w wieku 41 lat, Poppy jest najstarszym gorylem obecnie monitorowanym przez Fundusz Dian Fossey.
2. Jej praca naukowa jest tematem książki, filmu i opery.
W 1983 roku Fossey opublikowała książkę, która przyczyniła się do jej sławy. Goryle we mgle to autobiograficzna relacja z pierwszych 13 lat spędzonych w afrykańskiej dżungli oraz odkryć naukowych, jakich dokonała na temat mieszkających tam goryli. Tytuł stał się bestsellerem. Pięć lat później Sigourney Weaver wystąpiła jako Fossey w filmie o tej samej nazwie. Dzieło otrzymało pięć nominacji do Oscara i sprawiło, że Weaver stała się zagorzałą działaczką w kwestii ochrony goryli.
W 2006 roku w programie Opery Kentucky VISIONS! wystawiono operę o nazwie Nyiramachabelli - był to ukłon w stronę przezwiska badaczki.
Obok przełomowych badań nad gorylami, Fossey jest chyba najbardziej znana z tajemniczego i tragicznego morderstwa. 27 grudnia 1985 r. znaleziono ją martwą w jej kabinie w obozie badawczym w Rwandzie. Przyczyną śmierci był cios maczetą w głowę. Tożsamość jej napastnika pozostaje nieznana do dziś. (Sąd rwandyjski skazał in absentia jej amerykańskiego asystenta ds. badań, Wayne'a McGuire'a, za jej morderstwo i skazał go na śmierć. McGuire, który uciekł z Rwandy przed skazaniem, zawsze utrzymywał swoją niewinność.) Fossey została pochowana w pobliskich górach obok grobu swojego ulubionego goryla Digita, który został zamordowany przez kłusowników lata wcześniej. Zanim została zabita, Fossey napisała w swoim dzienniku jeden ostatni wpis:
"Kiedy zdajesz sobie sprawę z wartości całego życia, mniej rozwodzisz się nad tym, co było i koncentrujesz się na zachowaniu przyszłości".
Źródło info: Wikipedia / Mental Floss
Źródło foto: Cai Tjeenk Willink [CC BY-SA 3.0], via Wikimedia Commons / Zinkiol [CC BY-SA 4.0], via Wikimedia Commons / Joachim Huber [CC BY-SA 2.0], via Wikimedia Commons / Carine06 from UK [CC BY-SA 2.0], via Wikimedia Commons / Charles J Sharp [CC BY-SA 4.0], via Wikimedia Commons / gorillafund.org
Post a Comment